Adlaşmış Sıfat Konu Anlatımı
Bazen kişinin tam olarak bilinmediği ya da niteliğinin vurgulanmak istendiği durumlarda isim söylenmeyip sıfat, ismin yerine geçirilebilir. Bu tür sözcüklere adlaşmış sıfat denir.
Adlaşmış sıfatlar niteleme sıfatlarıyla yapılır.
“Akıllı insanlar kendine güvenir.”
cümlesinde niteleme sıfatı olan “akıllı” sözcüğü,
“Akıllılar kendine güvenir.”
cümlesinde “insanlar” isminin düşmesiyle adlaşmış sıfat olmuştur.
Sıfat; çekim eki aldığında ya da çekim eki almasa bile sıfat tamlamasından ad öğesi düştüğünde adlaşır. İşaret sıfatları, belgisiz sıfatlar ve soru sıfatları böyle kullanımlarda zamir (adıl) olur. Adlaşan niteleme sıfatları “adlaşmış sıfat” diye anılır.
Örnekler:
- Büyük büyüklüğünü, küçük küçüklüğünü bilmeli. (“Büyük” ve “küçük” sözcükleri çekim eki almadan adlaşmış, cümlede özne görevi üstlenmişlerdir. “Büyüklük” ve “küçüklük” sözcükleri yapım ekiyle türetilmiş addır. Böyle sözcükler adlaşmış sıfat değil, türemiş ad sayılır.)
- Haylaza bak, hiç utanmışa benziyor mu? (Durum eki alarak adlaşan sıfatlar dolaylı tümleç oldu.)
- Dinsizin hakkından imansız gelir. (“Dinsiz”, tamlayan görevi üstlenerek; “imansız”, özne olarak adlaştı.)
- Küçük kız, ablasından daha uyanıktı. (“Uyanık” niteleme sıfatı, ek eylem alarak adlaştı ve yüklem oldu.)
- Birkaç koyun sattı; birkaçını kardeşine bıraktı. (“Birkaçını” sözcüğü adlaşmış sıfat değil, belgisiz zamirdir.)
adlaşmış sıfat konusunu daha önce derste öğretmenimiz anlatmıştı ama bir türlü anlayamadım. Sitenizden bu konuyu çalıştım ve çok beğendim. akıcı ve anlaşılır akılda kalıcı şekilde anlatmışsınız. teşekkür ederim size
Size faydalıolmak bizi mutlu etti. Aklınıza takılan yerleri dilbilgisi25@gmail.com yada yorum kısmına yazarak bize direkt olarak sorabilirsiniz
Birkaç koyun sattı; birkaçını kardeşine bıraktı. (“Birkaçını” sözcüğü adlaşmış sıfat değil, belgisiz zamirdir.) diyorsunuz ama
AŞAĞIDAKİ SORUDA BELGİSİZ ZAMİR ADLAŞMIŞ SIFAT KABUL EDİLMİŞ.
sayın hocam 2005 ÖSS basın kopyası soru 18
Aşağıdakilerin hangisinde iyelik eki aldığı için belgisiz zamir olan, adlaşmış bir sıfat kullanılmıştır?
D) Bazısı işini ötekilerden erken bitirmiş.
Zaten soru kökünde iyelik eki aldığı için belgisiz zamir olan demiş dikkat edersen.
☺☺☺ bu site çok guzilll
saolun örnekler müthiş
Sitemizi faydalı bulamanıza sevindik
Teşkürler
“Dostun iyisi ” adlasmis sifat nerede?
“Sendeki daha çok beğenildi.” cümlesinde “sendeki” kelimesi adlaşmış sıfat mıdır?
Bu türden kelimelerle ilgili ÖSYM sorularında örnekler biliyor musunuz?