Bağlı Cümle

  • Birden fazla yüklemi olan cümlelerdir. Sıralı cümlelerden farkı, yüklemlerin birbirine bağlaçlarla bağlanmasıdır.

“İçeri girdi bize selâm verdi.”

cümlesi sıralı cümledir. Çünkü yüklemler birbirine virgülle bağlanmıştır.

“İçeri girdi ve bize selâm verdi.”

cümlesi ise bağlıdır. Çünkü yüklemler birbirine “ve” bağlacı ile bağlanmıştır.

“Hem annemi hem babamı özledim.”

“Kırları çok seviyorum ama kırlara çıkamıyorum.”

“Ne kızı verir ne dünürü küstürür.”
Bağlı cümle biçim olarak sıralı cümleye çok yakındır. Sıralı cümlenin içindeki cümleler birbirine virgül ya da noktalı virgülle bağlanır. Bağlı cümlede ise cümleler birbirine bağlaçlarla bağlanır.

“Çevrenize alıştığınız anda ihtiyarlamışsınızdır.”

sözü bir cümledir; tam bir yargı bildirir sonuna nokta konup cümle tamamlanmıştır.

“Artık düşünmeye ihtiyacınız kalmamıştır.”

sözü de gerekli öğeleri olan bir cümledir. Bu iki cümle arasında anlamca ilişki ve bir bağ vardır.

Bu iki cümle birbirine “çünkü” bağlacı ile bağlanacak olur*sa ortaya çıkan cümle bağlı cümle olur.

“Çevrenize alıştığınız anda ihtiyarlamışsınızdır; çünkü artık düşünmeye ihtiyacınız kalmamıştır.”

“Sinek küçüktür ama mide bulandırır.”

“Her şeyi yapabilirsin; fakat kendini hiçbir zaman yap*tıklarından dolayı mazeret söylemeye alıştırmamalısın.”

“Ortalıkta çok fazla şef var fakat çok az Kızılderili var.

* Bağlı cümlede cümleler birbirine “ama ancak fakat lakin ne var ki ne yazık ki yalnız çünkü oysaoysaki madem*ki ve veya ne…ne halbuki…” gibi bağlaçlarla bağlanır.

“Ölmek kaderde var bize ürküntü vermiyor lakin dostlardan ayrılışın ıstırabı zor.”

“Az çok ferahladım ve dedim kendi kendime”

“Bu muammayı uzun boylu düşündüm de yine Dikkatim hadisenin vardı derinliklerine.”

“Hayallerinizi kovmayın çünkü onlar gitti mi siz artık yaşamıyorsunuz demektir.”

Ya bir işe önceden başlama yahut da başladığın işi bitir yarıda bırakma.

“Sözcükler bir adamın zekâsını gösterebilir ama ama*cını gösteren eylemlerdir.

“Ne şair yaş döker ne âşık ağlar.”

* “Ne…ne” bağlacının geçtiği her cümle bağlı cümle değil*dir. Bu bağlaç iki cümleyi birbirine bağlıyorsa bağlı cüm*leden söz edilebilir.

“Ne…ne” bağlacı bir cümlenin özne nesne tümleç gibi öğelerini birbirine bağlayabilir.

Çocuğun önünde ne kitap vardı ne defter

Geçen hafta ne kendisi uğradı ne kardeşi

Yukarıdaki iki cümle de bağlı cümle değildir. Bu cümlelerde “ne…ne” bağlacı özneleri birbirine bağlamıştır.

“Ne bir gün yüzü güldü ne mutlu oldu.” cümlesi bir bağlı cümledir.

“Son zamanlarda ne kitap okuyor ne televizyon izliyor.” cümlesi de bir bağlı cümledir.

Birkaç cümle ile yapı bakımımdan cümle çeşitlerini özetleyelim:

* Basit cümlede tek yüklem vardır yüklemden başka eylem bildiren sözcük yoktur.

“Ben her akşam dolaşırdım bu yeşil sahilde.”

* Bileşik cümlede de tek yüklem vardır; ancak yüklemin dışında eylem bildiren en az bir sözcük daha vardır.

“Gözlerim gözlerinde dinlenirken eriyor.”

* Sıralı cümlede en az iki yüklem (iki cümle) vardır; cüm*leler birbirine virgül ya da noktalı virgülle bağlanır.

Ayağını sıcak tut başını serin; gönlünü ferah tut dü*şünme derin.

* Bağlı cümlede de birbirine bağlı en az iki yüklem vardır; cümleler birbirine bağlaçlarla bağlanır.

Dert gider amma yeri boş kalmaz.” Bağlaç

⇒Cümle Türleri Konu Alatımına Geri Dön⇐

Bilgi: Sitemiz, hukuka, yasalara, telif haklarına ve kişilik haklarına saygılı olmayı amaç edinmiştir. Sitemiz, 5651 sayılı yasada tanımlanan “yer sağlayıcı” olarak hizmet vermektedir. İlgili yasaya göre, site yönetiminin hukuka aykırı içerikleri kontrol etme yükümlülüğü yoktur. Bu sebeple, sitemiz “uyar ve kaldır” prensibini benimsemiştir. Telif hakkına konu olan eserlerin yasal olmayan bir biçimde paylaşıldığını ve yasal haklarının çiğnendiğini düşünen hak sahipleri veya meslek birlikleri, dilbilgisi25@gmail.com mail adresinden bize ulaşabilirler. Bizle iletişime geçilmesi halinde ilgili kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde size dönüş yapılıp gerekli bilgi verilecektir.