Dilek (İsteme) Kipleri

Bu kiplerde zaman anlamı yoktur. Bu kipler bir isteği, arzuyu vs. bildirir.
Örneğin; “gitmeliyim” sözünde bu işin ne zaman yapılacağı değil, gitmenin arzu edildiği anlatılmak isteniyor.

Dilek kiplerinin dört çekimi vardır.

 1) Gereklilik kipi : Eylemin yapılması gerektiğini anlatan kiptir.

Al – malı – y – ım

Al – malı – sın

Al – malı

Al – malı – y – ız

Al – malı – sınız

Al – malı – lar

Gereklilik kipi bazen cümleye ihtimal anlamı katar.

“Soruları bir saatte çözmeliyiz.”

cümlesine gereklilik anlamı katan kip,

“Soruları şimdiye kadar çözmüş olmalı.”

cümlesine ihtimal anlamı katmıştır.

 

2) Şart kipi (dilek – koşul) : Bazı cümlelerde dilek, bazılarında koşul anlamı katan fiil çekimidir.

Sor – sa – m

Sor – sa – n

Sor – sa

Sor – sa – k

Sor- sa – nız

Sor – sa – lar

Şart kipi cümleye bazı anlamlar da katar.

“Şu işler bir bitse de rahatlasak.”

cümlesinde istek,

“Balkona çıksa beni görecekti.”

cümlesinde koşul anlamı verir.

 

3) İstek kipi : Fiillere “-a, -e” eki getirilerek yapılır.

Sev – e – y – im (-eyim)

Sev – e – sin

Sev – e

Sev – e – lim

Sev – e – siniz

Sev – e – ler

Bunlardan en çok birinci tekil ve birinci çoğul şahıslar kullanılır.

“Sizinle sonra görüşelim.”

“Ben de sizinle geleyim.”

cümlelerinde bu kipi görüyoruz.

 

4) Emir kipi : Eylemin yapılması gerektiğini buyruk şeklinde bildiren çekimdir.

Birinci tekil ve birinci çoğul şahsın emir çekimi yoktur.

Emir kipinin çekimi kişi ekleri ile yapılır.

  1. tekil kişi ……
  2. tekil kişi Koş
  3. tekil kişi Koş – sun
  4. çoğul kişi ……..
  5. çoğul kişi Koş – un (koş – unuz)
  6. çoğul kişi Koş – sunlar

Görüldüğü gibi emir kipinin birinci tekil ve birinci çoğul şahıslarında çekimi yoktur.

“Bu soruları hemen çöz.”

“Gelin de yaptığınıza bir bakın.”

cümlelerinde altı çizili fiiller emir kipiyle çekimlenmiştir.

⇒Fiil (Eylem) Konusuna dönmek için tıkla⇐

⇒Fiillerde Kip Konusuna dönmek için tıkla⇐

Bilgi: Sitemiz, hukuka, yasalara, telif haklarına ve kişilik haklarına saygılı olmayı amaç edinmiştir. Sitemiz, 5651 sayılı yasada tanımlanan “yer sağlayıcı” olarak hizmet vermektedir. İlgili yasaya göre, site yönetiminin hukuka aykırı içerikleri kontrol etme yükümlülüğü yoktur. Bu sebeple, sitemiz “uyar ve kaldır” prensibini benimsemiştir. Telif hakkına konu olan eserlerin yasal olmayan bir biçimde paylaşıldığını ve yasal haklarının çiğnendiğini düşünen hak sahipleri veya meslek birlikleri, dilbilgisi25@gmail.com mail adresinden bize ulaşabilirler. Bizle iletişime geçilmesi halinde ilgili kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde size dönüş yapılıp gerekli bilgi verilecektir.