Dilek (İsteme) Kipleri
Bu kiplerde zaman anlamı yoktur. Bu kipler bir isteği, arzuyu vs. bildirir.
Örneğin; “gitmeliyim” sözünde bu işin ne zaman yapılacağı değil, gitmenin arzu edildiği anlatılmak isteniyor.
Dilek kiplerinin dört çekimi vardır.
1) Gereklilik kipi : Eylemin yapılması gerektiğini anlatan kiptir.
Al – malı – y – ım
Al – malı – sın
Al – malı
Al – malı – y – ız
Al – malı – sınız
Al – malı – lar
Gereklilik kipi bazen cümleye ihtimal anlamı katar.
“Soruları bir saatte çözmeliyiz.”
cümlesine gereklilik anlamı katan kip,
“Soruları şimdiye kadar çözmüş olmalı.”
cümlesine ihtimal anlamı katmıştır.
2) Şart kipi (dilek – koşul) : Bazı cümlelerde dilek, bazılarında koşul anlamı katan fiil çekimidir.
Sor – sa – m
Sor – sa – n
Sor – sa
Sor – sa – k
Sor- sa – nız
Sor – sa – lar
Şart kipi cümleye bazı anlamlar da katar.
“Şu işler bir bitse de rahatlasak.”
cümlesinde istek,
“Balkona çıksa beni görecekti.”
cümlesinde koşul anlamı verir.
3) İstek kipi : Fiillere “-a, -e” eki getirilerek yapılır.
Sev – e – y – im (-eyim)
Sev – e – sin
Sev – e
Sev – e – lim
Sev – e – siniz
Sev – e – ler
Bunlardan en çok birinci tekil ve birinci çoğul şahıslar kullanılır.
“Sizinle sonra görüşelim.”
“Ben de sizinle geleyim.”
cümlelerinde bu kipi görüyoruz.
4) Emir kipi : Eylemin yapılması gerektiğini buyruk şeklinde bildiren çekimdir.
Birinci tekil ve birinci çoğul şahsın emir çekimi yoktur.
Emir kipinin çekimi kişi ekleri ile yapılır.
- tekil kişi ……
- tekil kişi Koş
- tekil kişi Koş – sun
- çoğul kişi ……..
- çoğul kişi Koş – un (koş – unuz)
- çoğul kişi Koş – sunlar
Görüldüğü gibi emir kipinin birinci tekil ve birinci çoğul şahıslarında çekimi yoktur.
“Bu soruları hemen çöz.”
“Gelin de yaptığınıza bir bakın.”
cümlelerinde altı çizili fiiller emir kipiyle çekimlenmiştir.
Faydalı olabildiysek ne mutlu bize. Başarılarınıza başarı katmak dileğiyle.
tsk
hakkınbı hll etmiyorum
lütfen yorumunu kaldır görmiyoruz konuyu !
Sorun nedir tam olarak anlayamadık açıklar mısın?
Göremiyoruz yorumunu kaldır !
lan bune mk
Aynen yorumdan göremiyoruz
sınavdan 85 aldım sizin sayenizde
Hello girls my nqmes boy i succesful