Ek Fiilde Zamanlar Konusu

Ek fiil, isim soylu sözcükleri yüklem yaparken dört kip ekinden yararlanır. Bu kip ekleri şunlardır:

  1. Görülen geçmiş zaman: -di
  2. Duyulan geçmiş zaman: -miş
  3. Geniş zaman: -r
  4. Dilek şart kipi: -sa, -se

Şimdi bunları kısaca görelim.

 

a) Bilinen geçmiş zaman (idi) : İsimlere (-idi) eki getirilerek yüklem yapılır. Özneyi oluş üzerinde gördüğünü anlatır.

Çalışkandım (çalışkan – i di – m)

Çalışkandın

Çalışkandı

Çalışkandık

Çalışkandınız

Çalışkandılar

“Metin çalışkandı.”

cümlesinde “çalışkan” sözcüğü ek fiilin görülen geçmiş zamanı ile yüklem olmuştur.

 

 

b) Öğrenilen geçmiş zaman (imiş) : Öznenin başkasından duyulan bir oluş içinde bulunduğunu gösterir.

Çalışkanmışım (çalışkan – i miş – ler)

Çalışkanmışsın

Çalışkanmış

Çalışkanmışız

Çalışkanmışsınız

Çalışkanmışlar

Bu da zamire, edata vs. eklenebilir.

“Metin çalışkanmış.”

cümlesinde “çalışkan” sözcüğü ek fiilin öğrenilen geçmiş zamanı ile yüklem olmuştur.

 

 

c) Şart kipi (ise) : İsimlere getirilen (-ise) eki cümleye koşul anlamı katar.

Çalışkansam (çalışkan – ise- m)

Çalışkansan

Çalışkansa

Çalışkansak

Çalışkansanız

Çalışkansalar

“Metin ya çok çalışkansa.”

cümlesinde “çalışkan” sözcüğü ek fiilin şart kipi ile yüklem olmuştur.

 

 

d) Geniş zaman : Bu zaman çekiminde ek fiil diğer çekimlerinde olduğu kadar belirgin değildir. Diğerleri, eklendiği sözcükten “idi”, “imiş”, “ise” diye ayrılabildiği hâlde, geniş zamanda ayrılmaz.

Çalışkan – ım

Çalışkan – sın

Çalışkan – dır

Çalışkan – ız

Çalışkan – sınız

Çalışkan – dırlar

“Metin daha çalışkandır.”

cümlesinde “çalışkan” sözcüğü ek fiilin geniş zamanı ile yüklem olmuştur.

⇒Ek Fiil  Konusuna dönmek için tıkla⇐

⇒Fiil (Eylem) Konusuna dönmek için tıkla⇐

Bilgi: Sitemiz, hukuka, yasalara, telif haklarına ve kişilik haklarına saygılı olmayı amaç edinmiştir. Sitemiz, 5651 sayılı yasada tanımlanan “yer sağlayıcı” olarak hizmet vermektedir. İlgili yasaya göre, site yönetiminin hukuka aykırı içerikleri kontrol etme yükümlülüğü yoktur. Bu sebeple, sitemiz “uyar ve kaldır” prensibini benimsemiştir. Telif hakkına konu olan eserlerin yasal olmayan bir biçimde paylaşıldığını ve yasal haklarının çiğnendiğini düşünen hak sahipleri veya meslek birlikleri, dilbilgisi25@gmail.com mail adresinden bize ulaşabilirler. Bizle iletişime geçilmesi halinde ilgili kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde size dönüş yapılıp gerekli bilgi verilecektir.