Ses Türemesi
Değişik sebeplerden dolayı Türkçe bir kelimeye aslında olmadığı hâlde ses ilâvesi olur. Bu olaya ses türemesi denir.
- Yardımcı fiillerle yapılan birleşik fiillerde yardımcı fiilden önce gelen ismin son sesi çiftleşir. Buna “ünsüz türemesi” de denir.
zan etmek zannetmek
af etmek affetmek
- Tek heceli kelimelere küçültme eki (-cık, -cik, -cuk, -cük) getirildiğinde ekten önce bir ses gelir. Buna “ünlü türemesi” de denir.
bir – cik biricik
az – cık azıcık
genç – cik gencecik
Tek heceli bazı sözcükler küçültme eki aldığında araya bir ünlü girer. Yine bileşen adların sonundaki ünsüzün ikizleştiği görülür. Aynı durum bu adların kimileri iyelik eki aldığında da görülmektedir. Buna “ses türemesi” denir. Bu durum “üreme” veya “ses artması” olarak da adlandırılır.
zan + etmek -> zannetmek, af + olmak -> affolmak hak + ı -» hakkı his + i -> hissi
bir-i-cik az-ı-çık dar-a-çık sap-a-sağlam güp-e-gündüz
ÖRNEK
Aşağıdaki seçneklerden hangisinde ses türemesi yoktur?
A) hissetmek B) gencecik C) reddolunmak D) minicik
ÇÖZÜM
“Hissetmek, reddolunmak” sözcüklerinde birleşik fiil oluşturulurken, “gencecik” sözcüğünde “genç” sözcüğünden yeni bir sözcük türetilirken sözcüklerin aslında olmayan sesler sözcüklere ilave edilmiştir. Böylelikle ses türemesi olmuştur. “Minicik” sözcüğünde türeme değil, ses düşmesi vardır.
Yanıt:D
siteniz çok hoş her istediğimi kolaylıkla buluyorum
site haritalarımız sayesinde ve üstte ödev ara bölümü ile ödevlerinizi, aradığınız konuları kolaylıkla bulabilirsiniz
[…] Ses Türemesi […]