Ses Türemesi

Değişik sebeplerden dolayı Türkçe bir kelimeye aslında olmadığı hâlde ses ilâvesi olur. Bu olaya ses türemesi denir.

  • Yardımcı fiillerle yapılan birleşik fiillerde yardımcı fiilden önce gelen ismin son sesi çiftleşir. Buna “ünsüz türemesi” de denir.

zan etmek         zannetmek

af etmek          affetmek

  • Tek heceli kelimelere küçültme eki (-cık, -cik, -cuk, -cük) getirildiğinde ekten önce bir ses gelir. Buna “ünlü türemesi” de denir.

bir – cik              biricik

az – cık             azıcık

genç – cik             gencecik

Tek heceli bazı sözcükler küçültme eki aldığında araya bir ünlü girer. Yine bileşen adların sonundaki ünsüzün ikizleştiği görülür. Aynı durum bu adların kimileri iyelik eki aldığında da görülmektedir. Buna “ses türemesi” denir. Bu durum “üreme” veya “ses artması” olarak da adlandırılır.

zan + etmek -> zannetmek,          af + olmak -> affolmak hak + ı -» hakkı      his + i -> hissi

bir-i-cik            az-ı-çık              dar-a-çık      sap-a-sağlam   güp-e-gündüz

ÖRNEK

Aşağıdaki seçneklerden hangisinde ses türemesi yoktur?

A) hissetmek                  B) gencecik                   C) reddolunmak                 D) minicik

ÇÖZÜM

“Hissetmek, reddolunmak” sözcüklerinde birleşik fiil oluşturulurken, “gencecik” sözcüğünde “genç” sözcüğünden yeni bir sözcük türetilirken sözcüklerin aslında olmayan sesler sözcüklere ilave edilmiştir. Böylelikle ses türemesi olmuştur. “Minicik” sözcüğünde türeme değil, ses düşmesi vardır.

Yanıt:D

⇒Ses Bilgisi Konu Anlatımı İçin Tıkla⇐

Bilgi: Sitemiz, hukuka, yasalara, telif haklarına ve kişilik haklarına saygılı olmayı amaç edinmiştir. Sitemiz, 5651 sayılı yasada tanımlanan “yer sağlayıcı” olarak hizmet vermektedir. İlgili yasaya göre, site yönetiminin hukuka aykırı içerikleri kontrol etme yükümlülüğü yoktur. Bu sebeple, sitemiz “uyar ve kaldır” prensibini benimsemiştir. Telif hakkına konu olan eserlerin yasal olmayan bir biçimde paylaşıldığını ve yasal haklarının çiğnendiğini düşünen hak sahipleri veya meslek birlikleri, dilbilgisi25@gmail.com mail adresinden bize ulaşabilirler. Bizle iletişime geçilmesi halinde ilgili kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde size dönüş yapılıp gerekli bilgi verilecektir.