SIFATLARDA PEKİŞTİRME
Sıfatlarda pekiştirme, yani anlamın kuvvetlendirilmesi iki şeklide yapılır:
- Sıfat olan sözcüğün ünlüye kadarki ilk hecesi alınır, daha sonra “m, p, r, s” harflerinden uygun olanı getirilir. En son da sıfat olan sözcük tekrar yazılır.
İsterseniz “temiz” sözcüğü üzerinde bu anlatılarımızı uygulayalım:
Te – r – temiz = tertemiz
“Çocuklar bembeyaz elbiseler giymişlerdi.”
“Dümdüz yolda ilerliyorduk.”
“Şöyle yemyeşil çimenlerin üzerine uzansam!”
cümlelerinde altı çizili sözcükler pekiştirme sıfatıdır.
- Sıfat olan sözcüğün tekrar edilmesi ile yapılır.
Örneğin “çeşit” sözcüğünü ele alalım. Bu sözcük tekrar ederek bir ismi nitelediğinde pekiştirme sıfatı olur:
“Çeşit çeşit meyveler vardı masada.”
Bu cümlede altı çizili sözler pekiştirme sıfatıdır.
“Bahçede uzun uzun ağaçlar vardı.”
“Derin derin ırmaklar aşarak geldik.”
cümlelerindeki altı çizili sözler pekiştirme sıfatıdır.
Sıfatlarda pekiştirme, anlatımı çekici hale getirmek, sıfatların anlamlarını güçlendirmek, kuvvetlendirmek amacıyla yapılan bir yöntemdir. Anlam bakımından güçlendirilmiş sıfatlara pekiştirilmiş sıfat denir. Sıfatlarda pekiştirme çeşitli yollarla yapılır.
⇒SIFATLAR KONUSUNA DÖNMEK İÇİN TIKLAYIN⇐
1-Sıfat olan kelimenin ilk sesli harfinden sonra “m, p, r, s” pekiştirme harflerinden birisi getirilir daha sonra sıfatın tamamı bu sesli harfin yanına tekrar yazılır böylelikle pekiştirme yapılmış olur.
*Bembeyaz gömlek *Dipdiri surat *Tertemiz cadde *Mosmor el
*Simsiyah saç *Kapkara göz *Pespembe dünya
Not: Bu kuralın biraz dışına çıkan, pekiştirme esnasında “ses türemesi” meydana gelen sözcükler de vardır.
*Yapayalnız adam *Sapasağlam duvar (a sesi türemiştir)
2- Niteleme sıfatı olan kelimenin iki defa arka arkaya yazılması ile yani ikileme (tekrarlama) yolu ile yapılan pekiştirme şeklidir.
*Büyük büyük binalar *Sıra sıra dağlar
3-Tekrarlanan sıfatın arasına “mı, mi, mu, mü” soru edatı getirilerek de sıfatlarda pekiştirme yapılabilir.
*Güzel mi güzel bir evi var. *Uzak mı uzak bir yolculuğa çıktık.
4-Yakın anlamlı sözcüklerin yan yana getirilmesi ile sıfatlarda pekiştirme yapılabilir.
*Yalan yanlış bir hikaye anlattı. *Doğru dürüt kelimeler kullanmazdı.
çok güzel bir site ben çok seviyorum